Jak Dobrze Wybrać Kołowrotek
Witajcie ponownie. W poprzednich artykułach omówiliśmy jak przygotować się do zakupów, oraz jak wybrać swój pierwszy kij. Dzisiaj rozpoczniemy temat pozostałego sprzętu, w który musi wyposażyć się spinningista zanim odda swoje pierwsze rzuty i rozpocznie wielką wędkarską przygodę. Kołowrotek, kręcioł, młynek! Jakby nie nazywać kołowrotka to jest on równie niezbędnym i ważnym elementem każdego zestawu spinningowego co wędka. I tak jak przy zakupie wędki, tak i w przypadku kołowrotka początkujący może mieć wiele pytań i wątpliwości, zwłaszcza że rynek wędkarski i w tej mierze jest bardzo bogaty i urozmaicony zarówno pod względem modeli, jak i cen kołowrotków. Jakie cechy i właściwości powinien mieć dobry kołowrotek, jakie parametry znajdują się na młynkach i co oznaczają w praktyce? Na którą z cech kołowrotka zwracać większą uwagę, a które są mniej istotne? Spróbujemy to wszystko wyjaśnić i zobrazować, aby pomóc przy pierwszym zakupie.
Rodzaje kołowrotków.
Jak to zazwyczaj w tej serii artykułów bywa, zanim przejdziemy do wyboru najbardziej uniwersalnego kołowrotka, wyjasnimy parę kwestii o których wszyscy początkujący muszą wiedzieć. Istnieje kilka głównych rodzajów kołowrotków. Pierwszą podstawową różnicą od której powinniśmy rozpocząć nasz podział to kołowrotki o szpuli stałej i ruchomej. Kołowrotki o szpuli ruchomej dzielimy na kołowrotki muchowe (do połowu metodą na muchę) oraz tak zwane multiplikatory (kołowrotki do połowu metodą castingową). Tymi kołowrotkami nie będziemy się zajmować, a przynajmniej nie w tym artykule. Nie służą one bowiem do klasycznego spinningu, a dalsze rozwijanie tematu może tylko niepotrzebnie namieszać w głowie początkującym wędkarzom. Kolejna grupa to kołowrotki o szpuli stałej. Możemy je podzielić na kołowrotki z przednim (górnym) i tylnym (dolnym) hamulcem. I tak kołowrotki z przednim hamulcem mają hamulec umieszczony z przodu szpuli, który hamuje ją bezpośrednio w zależności od ustawienia siły hamulca.
Kołowrotki z dolnym hamulcem mają hamulec umieszczony z tyłu kołowrotka, a system hamowania umieszczony jest w przekładniach znajdujących się wewnątrz jego obudowy. Stajemy tutaj przed pierwszym wyborem, na kołowrotek z którym hamulcem powinniśmy się zdecydować? Moim zdaniem zdecydowanie na kołowrotek z przednim hamulcem. Kołowrotki te mają nieco prostszą wewnętrzną konstrukcję i są znacznie bardziej kompaktowe, a co za tym idzie i lżejsze od kołowrotków z tylnym hamulcem. Co w przypadku wielogodzinnego oddawania rzutów może mieć spory wpływ na komfort łowienia. Oczywiści jest grono wędkarzy, którzy do spinningu używają kołowrotków z tylnym hamulcem jednak wydaje mi się że jest to bardziej kwestia ich przyzwyczajenia lub braku odpowiedniego sprzętu. Początkujący ma tą łatwość że się uczy i nie ma do czynienia z nawykami używania hamulca tylnego. Powinien się więc uczyć na kołowrotku stricte spinningowym i przeznaczonym do tego celu. A że takim kołowrotkiem jest właśnie kołowrotek z przednim hamulcem nie powinno być to kwestią sporną.
Parametry i cechy kołowrotków
Podobnie jak na wędkach, tak i na kołowrotkach znajdują się podstawowe oznaczenia cechujące dany kołowrotek. Pierwszym z nich jest przełożenie, to znaczy szybkość nawijania żyłki na szpulę kołowrotka w stosunku do obrotu korbką. Parametr ten oznaczany jest zapisem np. 6.0:1 i przy takim oznaczeniu należy to czytać w następujący sposób: szpula kołowrotka zakręci się 6 razy przy naszym jednym obrocie korbką kołowrotka. Do spinningu zalecałbym przełożenie od 5.2:1 w górę. Ja osobiście wolę szybsze w granicy 6.0:1, ale jest to bardzo indywidualna sprawa. Z praktycznego punktu widzenia szybszy kołowrotek przyda wam się przy połowie np. bolenia, gdzie przynęta powinna być prowadzona dość szybko. Chciałbym jednak, abyście to dobrze zrozumieli. Dlatego załóżmy następującą sytuację: wędkarz A używa kołowrotka z przełożeniem 5.0:1, a wędkarz B używa młynka z przełożeniem 6.2:1. Jeśli wędkarz A będzie chciał poprowadzić przynętę w tym samym tempie, co wędkarz B, to będzie zmuszony do wykonania większej ilości obrotów korbką kołowrotka. Ogólnie wiadome jest jednak, że każdego dnia określony gatunek ryby różnie reaguje na szybkość prowadzenia przynęt, jeśli więc danego dnia ryby będą lepiej reagowały na leniwie prowadzone przynęty, to mając kołowrotek o przełożeniu 6.2:1 musimy pamiętać o znacznie wolniejszym obracaniu korbką kołowrotka.
Kolejnym elementem, który możemy znaleźć w opisie kołowrotka to pojemność szpuli. Informacja podawana jest zazwyczaj w formie tabelki na opakowaniu kołowrotka pokazującej stosunek grubości żyłki do długości w metrach. Na przykład opis 0.20/140, 0.25/90, 0.28/75 mówi nam jasno iż żyłka o grubości 0.20 wejdzie na szpulę 140m, żyłka o grubości 0.25 wejdzie na szpulę 90m i dalej żyłka o grubości 0.28 zmieści się tylko na szpuli 75 m. Po co wam taka informacja? Otóż, abyście wiedzieli ile danej żyłki kupić i jak przygotować się do jej nawinięcia na szpulę kołowrotk,a ale o tym szerzej w kolejnej części naszej serii artykułów dla początkujących. Często producenci podają ilość łożysk zastosowanych w danym modelu kołowrotka. Jest to jednak moim zdaniem wyłącznie chwyt marketingowy i nie ma zazwyczaj wpływu na jakość zarówno pracy młynka jak i sposób w jaki nawija się żyłkę lub plecionkę. Osobiści posiadam kołowrotek z oznaczeniem producenta iż posiada on 6 łożysk, (czyli dość sporo) i służy on głównie jako zabawka mojej 2 letniej córeczki. Jest bowiem o wiele gorszy od kołowrotka z 4 łożyskami, który ma znacznie lepszy nawój i czystszą pracę. Nie sugerujcie się wiec ilością łożysk, nie warto sobie tym zaprzątać głowy.
Zawsze na kołowrotku znajdziemy jego markę oraz model to znaczy nazwę młynka i wartość podaną najczęściej w liczbie tysięcznej np. Daiwa Lexa 3000. Należy zaznaczyć że kołowrotki w danym modelu występują zazwyczaj w różnych wielkościach. Wspomniana dla przykładu Daiwa Lexa występuje w wielkości 1500,2000,2500,3000, 3500 i 4000, gdzie kołowrotek 1500 jest kołowrotkiem najmniejszym z tej serii przeznaczonym do najlżejszego łowienia np. okoni a kołowrotek 4000 największym do najcięższych połowów. Na początek sugerowałbym wybierać kołowrotek w średnim rozmiarze w granicy 2500 -3000. Sprawdzi się znakomicie jako pierwszy kołowrotek i będzie świetną wyjściową do dalszych zakupów.
Poza wielkością na opakowaniu powinniście znaleźć wagę kołowrotka podaną w gramach. Oczywiści będzie ona proporcjonalnie wzrastała w stosunku do wielkości kołowrotka, o której wspomniałem powyżej. Jest ona również zależna od materiałów użytych przy produkcji danego modelu kołowrotka. Dobrze jeśli kołowrotek jest stosunkowo lekki w granicach 250-300 g, ale ważne jest również, aby dobrze wyważał waszą wędkę. Jak prawidłowo to zrobić dowiecie się w kolejnej części naszej serii.
Ostatnią z cech charakterystyki zawartych na kołowrotku bądź jego opakowaniu jest siła jego hamulca podawana w kilogramach. Oznacza to, że hamulec przy maksymalnym skręceniu powinien utrzymać wagę X kg wartości określonej na danym modelu kołowrotka. Na przykład wspomniana powyżej Daiwa Lexa 3000 ma hamulec do 7 kg, co oznacza że takie obciążenie zatrzyma jej maksymalnie skręcony hamulec.
W następnej części podsumujemy wiedzę pomocną przy zakupie pierwszego kołowrotka, powiemy pare słów o nawijaniu żyłki lub plecionki na szpulę i wyważeniu wędki odpowiednio dobranym kołowrotkiem, a potem przejdziemy do wyposażenia, które zdecydowanie ułatwi nam stawianie pierwszych kroków nad wodą. Cześć Wodzie!
autor: Sebastian Romanowski
